---

اعتمادبه‌نفس احساسی است که هر فرد نسبت به خودش دارد. عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند بر اعتمادبه‌نفس کودکان تأثیر بگذارد عواملی، چون رسانه‌های اجتماعی، مشکلات خانوادگی، امتحانات، زورگویی‌ها، تجربیات سخت و استرس‌زا و... همه از عواملی هستند که در اعتمادبه‌نفس کودک نقش دارند.


والدین به عنوان ابرقهرمانان کودکان نقش مهمی در افزایش اعتمادبه‌نفس آن‌ها دارند. رشد اعتمادبه‌نفس به کودک کمک می‌کند تا از ارزش‌ها و شایستگی‌های خود آگاه شده و در مواجهه با مشکلات و سختی‌های زندگی احساس عجز و ناتوانی نکند.
مطالعه این مقاله به شما کمک می‌کند تا در ایجاد حس خوب و تقویت اعتمادبه‌نفس کودکتان نقش مؤثرتری داشته باشید.

علائم عدم اعتمادبه‌نفس در کودکان:

- تصویر منفی از خود دارند.
- به دلیل ترس از شکست، بدون تلاش از انجام کاری اجتناب می‌کند.
- در هنگام بازی یا انجام کاری خیلی سریع ناامید شده و تسلیم می‌شود.
- با بهانه‌گیری، از فعالیت‌های اجتماعی کناره گرفته و گوشه‌گیری را ترجیح می‌دهد.
- علاقه به فعالیت‌های معمول را از دست می‌دهند.
- حالاتی، چون غم و اندوه، گریه، عصبانیت، ناامیدی و یا سکوت را تجربه می‌کند.
- انتقاد از خود با گفتن عبارت‌هایی، چون "من هیچ‌وقت درست‌کار نمی‌کنم" یا "این تقصیر من است" یا "همه از من باهوش‌تر هستند".
- از انتقاد کردن بدشان می‌آید.
- نسبت به نظر دیگران بیش‌ازحد نگران و حساس هستند.
- در خانه بیش‌ازحد کمک می‌کنند یا هرگز کمک نمی‌کنند.
- به دستاورد‌های خود نمی‌بالند.


چگونه اعتمادبه‌نفس کودکمان را افزایش دهیم؟

۱. قدردانی از تلاش کودک

از تلاش کودک قدردانی کنید، صرف‌نظر از اینکه کودک به موفقیت دست‌یافته و یا شکست‌خورده است. رفتار والدین در مقابل شکست کودک نباید به‌گونه‌ای باشد که کودک از نتیجه تلاش خود شرمنده و خجالت‌زده شود. تلاش مداوم و سخت‌کوشی در طولانی‌مدت باعث افزایش اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌شود.

۲. تشویق برای تمرین

کودک خود را به تمرین درزمینه کار موردعلاقه‌اش ترغیب کنید. البته این کار باید بدون اعمال فشار به او باشد. در واقع کودک با تمرین کردن تلاش می‌کند تا اعتمادبه‌نفس خود را ارتقا دهد.

۳. حل مشکلات به تنهایی

به کودک خود هرگز نگویید که این کار سخت است و تو نمی‌توانی انجام دهی. اجازه دهید کودک با کار‌های سخت هم روبرو شده و با درک آن‌ها برای حل مشکل، خودش به‌تن‌هایی تلاش کند در غیر این صورت آن‌ها هرگز توانایی و اعتمادبه‌نفس لازم برای انجام کار‌های مشکل‌تر را نخواهد داشت.

۴. اجازه دهید مطابق سن خود رفتار کند

هرگز از کودک انتظار نداشته باشید که مانند یک بزرگ‌سال رفتار کند وقتی کودک احساس کند که فقط با اجرا کردن رفتار مدنظر والدین به‌عنوان کودک خوب شناخته می‌شود سعی می‌کند مطابق خواسته آن‌ها رفتار کند و این تلاش کودک برای بزرگ‌تر از سن خود رفتار کردن باعث کاهش اعتمادبه‌نفس در او می‌شود.
سختگیری بیش‌ازحد والدین باعث کاهش اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌شود

۵. کنجکاوی‌اش را تشویق کنید

از پرسیدن سؤالات بی‌وقفه کودکتان خسته نشوید بلکه بیشتر تشویقش کنید. درواقع او با پرسیدن سؤالات پی‌درپی در حال انجام یک تمرین مفید برای رشد مغزی‌اش است. این بدان معناست که کودک درک می‌کند که چیز‌هایی در دنیا وجود دارد که او آن‌ها را نمی‌شناسد و از طریق پرسیدن می‌تواند به ماهیت آن‌ها پی ببرد. با ورود کودکان به مدرسه کودکانی موفق‌ترند که والدینشان کنجکاوی آن‌ها را مورد تشویق قرار می‌دادند، چون آن‌ها می‌دانند که چگونه بهتر و سریعتر به پاسخ پرسش‌هایشان دست پیدا کنند.

۶. مسئولیت‌های جدیدی به کودک واگذار کنید

به فرزند خود نشان دهید که رسیدن به اهداف کوچک راهی برای رسیدن به موفقیت آن‌هاست. والدین با افزایش مسئولیت‌هایی که به کودکان خود واگذار می‌کنند باعث بالا رفتن اعتمادبه‌نفس در آن‌ها می‌شوند. کارل پیچارد، روانشناس و نویسنده ۱۵ کتاب فرزندپروری در این زمینه می‌گوید کودکی که فاقد اعتمادبه‌نفس باشد، نمی‌خواهد چیز‌های جدید یا چالش‌برانگیز را امتحان کند، زیرا می‌ترسد دیگران را ناامید کند.

۷. هرگز از عملکرد آن‌ها انتقاد نکنید

هیچ‌چیز مانند انتقاد باعث دلسردی کودک نمی‌شود. هرگز به او نگویید که کارش را بد انجام داده بهتر است بازخورد مثبت همراه با پیشنهاد‌های اصلاحی به کودک بدهید. اگر کودک شما متوجه شود که شکست او باعث عصبانیت و ناامیدی شما می‌شود برای پیشگیری از شکست هرگز کار‌های جدید را امتحان نخواهد کرد. بیشتر اوقات انتقاد والدین باعث از بین رفتن اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌شود.

۸. از اشتباهات کودک به‌عنوان فرصتی برای یادگیری استفاده کنید

والدین از شکست کودک نباید بترسند و آن را فرصتی برای یادگیری و آموزش بدانند. یادگیری از اشتباهات باعث اطمینان کودک می‌شود، اما این تنها زمانی اتفاق می‌افتد که شما به‌عنوان والدین با اشتباهات به‌عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد کودک رفتار کنید. بیش‌ازاندازه از کودکان محافظت نکنید و به آن‌ها اجازه دهید هرچند وقت یک‌بار با مسئله‌ای جدید خودشان را به چالش بکشند این کار باعث می‌شود تا یاد بگیرد که دفعه بعد بهتر عمل کرده و مشکلش را خودش حل کند.

۹. دری برای تجربیات جدید بازکنید

شما به‌عنوان والدین وظیفه دارید تجربیات زندگی کودکتان را افزایش دهید تا بتواند با اعتمادبه‌نفس بیشتری در مقابله با دنیای بزرگ‌تر مواجه شود. وادار کردن کودک به انجام کار‌های جدید و متنوع به آن‌ها یاد می‌دهد که مهم نیست آن کار چقدر ترسناک و متفاوت است مهم این است که می‌تواند بر آن‌ها هم غلبه کرده و پیروز شود.

۱۰. بهترین الگوی کودکتان باشید

حداقل تا آغاز دوره نوجوانی شما قهرمان زندگی کودکتان هستید از این موقعیت استفاده کنید تا به آن‌ها بیاموزید که چگونه فکر، عمل و صحبت کنند. بهترین الگوی کودکتان باشید، تماشای موفقیت شما به کودک کمک می‌کند تا مطمئن شود که او نیز می‌تواند همان کار را انجام دهد.

۱۱. نگرانی خود را بروز ندهید

نگرانی والدین برای کودک اغلب می‌تواند به‌عنوان یک رأی عدم اعتماد تفسیر گردد. ابراز اطمینان والدین باعث اعتمادبه‌نفس در کودک می‌شود.

۱۲. فرار نکردن از سختی‌ها

زندگی سخت است و ناعادلانه و تمام کودکان باید این را درک کنند. هنگامی‌که کودکان با سختی‌ها روبرو می‌شوند مقاومتشان نیز بیشتر می‌شود والدین باید به آن‌ها یادآوری کنند که برای رسیدن به موفقیت باید موانع را از سر راه خود بردارند.

۱۳. شهامت آن‌ها را برای انجام کار‌های جدید تحسین کنید

فرقی نمی‌کند که این تلاش برای شرکت در مسابقات فوتبال یا شرکت در یک مسابقه دوچرخه‌سواری باشد والدین باید کودکان خود را به دلیل شهامت شرکت در کار‌های جدید تحسین کنند و به آن‌ها بگویند که خیلی شجاع هستند که می‌خواهند این کار را تجربه کنند. درواقع کودک با تمایل به شرکت در انجام کار‌های جدید شجاعتش را به رخ والدین می‌کشد.

۱۴. اجازه ندهید تمام‌وقت خود را در اینترنت بگذراند

به فرزندتان اجازه ندهید پشت میز کامپیوتر مخفی‌شده و ساعت‌های زیادی را در فضای مجازی بگذراند در عوض آن‌ها را تشویق کنید که وقتشان را در دنیای واقعی و با افراد واقعی بگذرانند. حضور بیش‌ازحد در رسانه‌های اجتماعی باعث تنهایی، حسادت، اضطراب، افسردگی، کاهش مهارت‌های اجتماعی و نهایتاً منجر به کاهش اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌شود.

۱۵. سختگیر باشد، اما نه خیلی زیاد

سختگیری بیش‌ازحد والدین باعث کاهش اعتمادبه‌نفس در کودکان می‌شود روانشناسان با تحقیق بر روی ۱۲۵ کودک که در خانواده‌های سختگیر زندگی می‌کردند دریافتند که از اعتمادبه‌نفس کمتری نسبت به سایر کودکان هم‌سن خود برخوردار بودند.