بسیاری از افراد که رابطه جنسی محافظت نشده دارند برای جلوگیری از بارداری از روش‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. یکی از این روش‌ها استفاده از قرص اورژانسی است که احتمال بارداری را به حداقل می‌رساند.

اما متاسفانه افراد زیادی هستند که اطلاعات کافی در مورد استفاده از این قرص را ندارند و همین امر سبب می‌شود در مصرف این قرص زیاده‌روی کنند و سلامت بدن خود را به خطر بیاندازند. در این مطلب قصد داریم به معرفی کامل قرص اورژانسی بپردازیم.

قرص اورژانسی چیست؟

این قرص حاوی پروژسترون زیادی است و با تغییر هورمون‌های بدن زنان از بروز بارداری جلوگیری به عمل می‌آورد. این قرص در زمانی که زنی رابطه جنسی محافظت نشده دارد و در دوران باروری و تخمک‌گذاری است، باید مورد استفاده قرار گیرد. این قرص هرگز برای سقط جنین نیست و حتی اگر باردار شده باشید از بارداری جلوگیری نمی‌کند.

مکانیسم عمل این قرص بدین صورت است که آزادسازی تخمک‌ها را متوقف می‌کند و از بارور شدن آن‌ها توسط اسپرم جلوگیری به عمل می‌آورد. به همین دلیل کارشناسان هشدار می‌دهند اگر پس از ۱۵ روز بعد از مصرف این قرص پریود نشدید سریعا آزمایش خون بدهید و وضعیت بارداری خود را مشخص کنید.

انواع قرص‌های اورژانسی

سه نوع قرص اورژانسی ضدبارداری وجود دارد که براساس نوع آن باید یک یا دو عدد از آن را مصرف کنید.

۱. یک نوع از قرص‌های اورژانسی حاوی هورمون که لوونورژسترول نامیده می‌شوند مانند My Way، Plan B One-step، Preventeza و Take Action

۲. قرص‌های ضد بارداری نیز می‌تواند به عنوان قرص اورژانسی استفاده شوند، اما باید بیش از یک قرص در یک زمان مصرف کنید تا بتوان از بارداری پیشگیری کرد. این رویکرد عملی، اما کمتر موثر است، زیرا نسبت به قرص اورژانسی یا لونورژستر بیشتر باعث تهوع می‌شود. قرص ضد بارداری نیاز به نسخه دارد. بهتر است با پزشک درباره میزان مصرف مشورت کنید.

۳. نوع سوم از قرص‌های پیشگیری اضطراری (ella) نامیده می‌شوند و شما برای دریافت آن نیاز به نسخه پزشک دارید. این دارو غیرهورمونی است و به همین دلیل فقط با نسخه پزشک در دسترس است.

طریقه مصرف قرص

این قرص را طی ۷۲ساعت بعد از رابطه جنسی محافظت نشده می‌توانید استفاده کنید. کارشناسان توصیه می‌کنند بهتر است این قرص در ۲۴ساعت اولیه مورد استفاده قرار گیرد.

این قرص به صورت یک قرص تک با دوز ۱.۵ و یا به صورت دو قرص با دوز ۰.۷۵ به فروش می‌رسد. اگر از قرص دوم (۰.۷۵) استفاده می‌کنید می‌توانید قرص اول را بعد از رابطه جنسی محافظت نشده و قرص دوم را ۱۲ ساعت بعد مصرف کنید. همچنین می‌توانید هر دو قرص را هم‌زمان باهم استفاده کنید.

اگر در وضعیتی قرار گرفتید که باید قرص اورژانسی مصرف می‌کردید، اما به این قرص دسترسی نداشتید، می‌توانید از قرص‌های ضد بارداری ال دی، اچ دی استفاده کنید. اما طریقه مصرف آن‌ها در این شرایط بسیار مهم است. طریقه مصرف این قرص‌ها در شرایط اورژانسی به صورت زیر است:

پس از نزدیکی محافظت نشده ۲ قرص ال دی و یا اچ دی را هم‌زمان مصرف کنید و سپس ۱۲ ساعت بعد دو قرص دیگر. در طی ۷۲ ساعت باید ۴ قرص خورده شوند.

قرص‌های اورژانسی چطور عمل می‌کنند؟

اگر تخمک گذاری قبلا اتفاق افتاده باشد قرص اورژانسی از تشکیل سلول تخم پیشگیری می‌کند. اگر سلول تخم در رحم لانه گزینی کرده باشد قرص اورژانسی نمی‌تواند بارداری را متوقف کند. قرص‌های اورژانسی حاوی لوونورژسترول ممکن است به طور موقت مانع از آزاد شدن تخمک‌ها شده یا مانع از باروری سلول تخم در رحم می‌شوند. اثربخشی این قرص‌ها به این موضوع بستگی دارد که چقدر زود قرص را مصرف کرده باشید.

عوارض قرص اورژانسی ضدبارداری چیست؟

برخی از خانم‌ها بعد از مصرف قرص اورژانسی، عوارض خفیف و موقتی را تجربه می‌کنند. عوارض جانبی قرص لوونورژسترول که معمولاً فقط چند روز ادامه می‌یابد ممکن است شامل این موارد باشد:

* حالت تهوع یا استفراغ
* سرگیجه
* خستگی
* سردرد
* حساس شدن پستان‌ها
* قاعدگی نامنظم
* خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا خونریزی شدید در قاعدگی
* درد لگن
* درد شکم
* گرفتگی عضلات و تغییرات خلق و خو

در صورت مصرف بیش از حد قرص لوونورژسترول و مشاهده‌ی عوارض جانبی شدید، به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.

احتمال جلوگیری از بارداری پس از مصرف قرص اورژانسی چقدر است؟

در همین‌جا به شما اعلام می‌کنیم که این قرص صد در صد جلوگیری از بارداری را تضمین نمی‌کند. هر چقدر که زودتر از این قرص استفاده کنید خطر بارداری به همان میزان کاهش پیدا می‌کند. به طور کلی مصرف این قرص ۳ تا ۵ روز از بارداری پیشگیری می‌کند. اگر پس از استفاده از این قرص، پس از یک هفته از زمان همیشگی خود پریود نشدید فورا به پزشک مراجعه کنید.

مصرف هم‌زمان قرص ضد بارداری و قرص اورژانسی

این شایعه وجود دارد که مصرف هم‌زمان قرص ضدبارداری همراه با این قرص احتمال بارداری را به صفر می‌رساند. اما بهتر است بدانید هر کدام از این قرص‌ها باید برای شرایط خاصی مورد استفاده قرار بگیرند و مصرف هم‌زمان آن‌ها تنها ممکن است عوارض جانبی شدیدی برای شما به همراه داشته باشد، اما بر احتمال بارداری اثری ندارد!

نکاتی در مورد این قرص باید بدانید

قرص اورژانسی، گزینه‌ی موثری برای پیشگیری اضطراری از بارداری در زنانی استفاده می‌شود که رابطه‌ی جنسی محافظت نشده داشته‌اند. یا روش جلوگیری از بارداری در آن‌ها با شکست مواجه شده است. اما این روش به اندازه‌ی سایر روش‌های پیشگیری از بارداری موثر نیست. و برای استفاده‌ی روتین توصیه نمی‌شود. قبل از استفاده، مطمئن شوید که باردار نیستید.

مادران شیرده باید با احتیاط از این قرص استفاده کنند.

استفاده از قرص اورژانسی، ممکن است دوره‌ی قاعدگی شما را تا یک هفته به تاخیر بیندازد. اگر طی ۳ تا ۴ هفته از مصرف قرص اورژانسی پریود نشدید، لازم است آزمایش بارداری بدهید. اگر وقوع خونریزی قاعدگی بیش از یک هفته و حداکثر ۲ هفته پس از مصرف قرص اورژانسی طول بکشد، لازم است تست بارداری بدهید.

مصرف دوزهای اضافی قرص ضد بارداری اضطراری، میزان تاثیر قرص را افزایش نمی‌دهد. این قرص ها برای استفاده در سنین قبل از قاعدگی (قبل از ۱۷ سال) در نظر گرفته نشده است.

قرص اورژانسی را هر چندوقت یک بار می‌توان استفاده کرد؟

کارشناسان سلامتی هشدار می‌دهند در طی ۱۲ ماه ۲ تا ۳ بار می‌توانید از این قرص استفاده کنید. در غیراینصورت آسیب‌های زیادی به بدن شما وارد می‌شود.