---

اینترنت اشیا یا IOT مفهوم تازه‌ای نیست و خوشبختانه روز به روز بیشتر از حالت تئوری به حالت عملی در آمده و بیشتر آن را در دنیای واقعی مشاهده می‌کنیم طی چند سال اخیر، رشد اینترنت اشیا سرعت بسیار زیادی به خود گرفته و گفته می‌شود با معرفی نسل پنجم شبکه موبایل (تکنولوژی ۵G)، به یکباره همچون بمب صدا خواهد کرد، به طوری که بعد از مدت‌ها شنیدن مفاهیمی تئوری پیرامون آن، IOT و کاربرد واقعی آن را در گستره بیشتری خواهیم دید، اما یک سوال اساسی این است که اینترنت اشیا چیست و با اینترنت متداول مورد استفاده چه تفاوتی دارد؟

اینترنت اشیا و پیشرفت کشورها در حوزه فناوری

اینترنت اشیا چیست؟

اینترنت اشیا که بیشتر به صورت اختصاری IOT نمایش داده می‌شود، شبکه‌ای از وسایل متصل به یکدیگر بوده و درونش، این گجت‌های الکترونیکی با یکدیگر بدون دخالت انسان ارتباط برقرار می‌کنند این وسایل خودشان دیتا‌ها را ایجاد کرده و در صورت نیاز تغییر می‌دهند یا پاک می‌کنند همچنین بدون دستور گرفتن از کاربران آن‌ها را برای دیگر دستگاه‌های الکترونیکی ارسال کرده و یا از آن‌ها داده‌هایی را دریافت می‌کنند در ادامه این وسایل با استفاده از داده‌های موجود اقدام به تصمیم‌گیری خواهند کرد کلید درک مفهوم اینترنت اشیا، درک عبارت «تبادل داده‌ها بین دستگاه‌ها» است.

اینترنت اشیا و پیشرفت کشورها در حوزه فناوری


تاریخچه اینترنت اشیا

عبارت اینترنت اشیاء، برای نخستین بار در سال ۱۹۹۹ توسط کوین اشتون مورد استفاده قرار گرفت وی جهانی را توصیف کرد که در آن هر چیزی، از جمله اشیای بی‌جان، برای خود هویت دیجیتال داشته باشند همین طور به کامپیوتر‌ها اجازه دهند آن‌ها را سازماندهی و مدیریت کنند البته پیش از آن کوین کلی در کتاب قوانین نوین اقتصادی در عصر شبکه‌ها (۱۹۹۸) موضوع نود‌های کوچک هوشمند (مانند سنسور باز و بسته بودن درب) که به شبکه جهانی اینترنت وصل می‌باشند را مطرح نمود امروزه نیز اینترنت اشیاء یک مفهوم در تمامی آبجکت‌ها از ماشین‌های صنعتی تا گجت‌های پوشیدنی است که با استفاده از سنسور‌های داخلی خود می‌توانند داده را جمع آوری کرده و در زمان مناسب از آن دیتای جمع آوری شده در شبکه استفاده نماید.

اینترنت اشیا و پیشرفت کشورها در حوزه فناوری


اهمیت اینترنت اشیاء

ممکن است برای شما یادگیری اینکه چگونه تعداد زیادی اشیاء می‌تواند به اینترنت متصل شود، جذاب باشد، و یا اینکه تجزیه و تحلیل جریان داده، چقدر از نظر اقتصادی به صرفه است، شاید جالب توجه باشد. در ادامه به ذکر چند مثال از تاثیرات اینترنت اشیاء بر صنایع مختلف می‌پردازیم:

– راهکار‌های حمل و نقل هوشمند، موجب تسریع در کنترل ترافیک، کاهش سوخت مصرفی، زمان بندی بهینه در تعمیر وسایل نقلیه و در نهایت نجات جان بشر شده است.

– شبکه‌های برق هوشمند با کارآمدی بیشتری به منابع تجدیدپذیر متصل می‌شوند که در اینصورت قابلیت اطمینان سیستم پیشرفت کرده و مشتریان هم مبالغ کمتری را پرداخت می‌کنند.

– سیستم‌های داده محور، درون زیرساخت شهر‌های هوشمند قرار می‌گیرد، کار شهرداری‌ها برای مدیریت ضایعات و هدر رفت بسیار آسان شده و اجرای قوانین و دیگر برنامه‌ها به بهترین نحو انجام می‌گیرد.

همچنین تاثیرات اینترنت اشیاء در زندگی شخصی افراد هم بسیار می‌باشد. تجهیزات و لوازم متصل به شبکه بر پایه اینترنت اشیا، حجم زیادی از بازار را به خود اختصاص داده اند. به عنوان مثال:

– یک پیغام از طرف یخچال مبنی بر کمبود شیر. وقتی که شما در حال حرکت از محل کار به سمت خانه هستید، این پیغام هشدار جهت خرید شیر برای شما ارسال می‌شود.

– سیستم امنیتی منزل، امکان مدیریت از راه دور قفل‌ها و سیستم گرمایشی را برای شما فراهم می‌آورد. به اینصورت که می‌توانید دمای محیط خانه را کاهش داده و یا حتی بر مبنای تنظیمات انجام گرفته، دستور به باز شدن پنجره‌ها دهید.

برای اینکه اینترنت اشیاء مفید واقع شود، ما نیاز به تجزیه و تحلیل اشیا داریم. این بدان معنی است که دائما باید مدیریت داده‌های جدید و رویکرد‌های یکپارچه سازی و همچنین آنالیز جریان داده صورت گیرد.

متقاضیان و مشتریان اینترنت اشیاء چه کسانی هستند؟

اینترنت اشیاء، فراتر از یک ابزار برای رفاه و تسهیل در امور اشخاص است. اینترنت اشیاء، منابع جدید داده و یک سری مدل‌های کاربردی در کسب و کار‌ها را پیشنهاد داده که می‌تواند موجب تقویت آن کسب و کار‌ها در صنایع مختلف شود. به عنوان مثال:

مراقبت‌های بهداشتی و درمانی

امروزه تعداد زیادی از مردم، از تجهیزات پوشیدنی به جهت مانیتورینگ و کنترل تمرینات ورزشی، خواب و دیگر رفتار‌های روزمره خود استفاده می‌کنند. این‌ها از تاثیرات اینترنت اشیاء بر سلامت افراد است. تجهیزات کنترل وضعیت بیمار، ثبت وقایع حالات بیمار توسط تجهیزات الکترونیکی و دیگر لوازم هوشمند، می‌تواند به سلامتی و نجات جان انسان‌ها کمک کند.

ساخت و تولید

این هم یکی از صنایعی است که از اینترنت اشیاء منفعت بسیاری برده است. سنسور‌های جمع آوری داده که در ماشین آلات کارخانه قرار داده شده است یا قفسه‌های انبار هوشمند می‌تواند در لحظه مشکلات و خطا‌ها را تشخیص داده و مبدا آنرا ردیابی نماید. این موضوع موجب تسهیل در کار‌ها و افزایش کارآمدی امور و کاهش هزینه می‌شود.

خرده فروشی

اینترنت اشیاء هم برای فروشنده و هم برای مصرف کننده مفید است. به عنوان مثال، در فروشگاه‌ها می‌توان از اینترنت اشیاء برای اطلاع از موجودی انبار و یا اهداف امنیتی استفاده کرد. برای مشتریان هم تجربه خرید، محاسبه قیمت و پرداخت توسط سنسور‌های جمع آوری داده و دوربین‌ها بسیار جالب می‌باشد.

ارتباطات مخابراتی

از زمانی که مخابرات وظیفه نگهداری از داده‌هایی که اینترنت اشیاء از آن استفاده می‌کند را به عهده گرفت، این صنعت بسیار تحت تأثیر اینترنت اشیاء قرار گرفت. گوشی‌های هوشمند و دیگر وسایل شخصی باید امکان برقراری یک ارتباط مطمئن به اینترنت را برای کارایی بهتر اینترنت اشیاء داشته باشند.

حمل و نقل

بدون شک با ظهور ماشین‌های خودران، بیش از هر زمان دیگر، تأثیر تکنولوژی را در این صنعت مشاهده می‌کنید. همچنین اینترنت اشیاء روی حمل و نقل در مقیاس‌های بزرگتر هم تاثیرگذار است: شرکت‌های حمل و نقل و تحویل بار از راهکار‌های GPS برای ردیابی ناوگان خود استفاده می‌کنند. علاوه بر این، جاده‌ها توسط سنسور‌ها برای امنیت بیش از پیش، کنترل می‌شوند.

خدمات رفاهی

ابزار‌های هوشمند فقط برای جمع آوری خودکار دیتا کاربرد ندارند، بلکه امکان تجزیه و تحلیل داده برای ردیابی و مدیریت هرچه بهتر استفاده از انرژی را دارند. به این ترتیب، سنسور‌های موجود در تجهیزاتی همچون آسیاب بادی، می‌تواند داده را ردیابی کرده و مدل‌های پیش بینی برای زمان بندی خرابی در جهت استفاده از انرژی به صورت کارآمد، ارائه نماید.

کارشناسان تخمین زده اند که تا سال ۲۰۲۰، اینترنت اشیاء حدود ۵۰ میلیارد آبجکت و یا شیء را شامل می‌شود. همچنین ارزش بازار جهانی اینترنت اشیاء به ۷۱۰۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۰ خواهد رسید.

مطالعه روی ادبیات اینترنت اشیاء و پروژه‌هایی که نشان دهنده قدرت برجسته تکنولوژی در پروژه‌های اینترنت اشیاء است، اغلب بیشتر با مداخلات تکنولوژیکی هدایت می‌شود تا با مدل‌های نوآوری در کسب و کارها.

مثالی از کاربرد اینترنت اشیاء

در این ویدئو کوتاه مثالی از استفاده‌های اینترنت اشیاء (IoT) برای یک شرکت تولید کننده ماشین و وسایل نقلیه را مشاهده کنید.

مزیت‌های استفاده از اینترنت اشیا

آی او تی قادر به انجام کار‌هایی است که از توانایی انسان‌ها خارج است، دستگاه‌های که قادر به پردازش سریع‌تر داده‌ها نسبت به انسان هستند در ارتباط انسان با انسان، همیشه یک تاخیر غیر قابل حذف وجود دارد. وقتی ایمیلی ارسال می‌کنید، ممکن است تا زمان خوانده شدن آن توسط مخاطب دریافت‌کننده، پردازش آن توسط وی و سپس پاسخ دادن به ایمیل، زمان زیادی سپری شود، اما این تاخیر در آنالیز، تفسیر و پاسخ‌دهی به داده‌های دریافتی توسط ماشین‌ها بسیار بسیار کم است.

گجت‌های هوشمند بهتر از انسان داده را مدیریت می‌کنند. دستگاه‌های دیجیتالی ساخته شده‌اند تا تمام منابع خود را صرف مجموعه‌ای از اعمال مشخص کنند، در حالی که ذهن انسان درگیر کار‌های مختلفی است. فراموش‌کاری با وجود نوشتن یادآوری‌های فراوان به احتمال زیاد برای انسان رخ می‌دهد، اما چنین اتفاقی در دنیای ماشین‌ها غیر ممکن است.

امکان خودکار کردن همه فرآیند‌ها به واسطه اینترنت اشیا وجود دارد. تصور کنید بدون نیاز به انجام کار خاصی توسط شما، به محض این که در ابتدا صبح ساعت زنگ‌دار (هوشمند) به صدا در آمد، قهوه‌ساز روشن و نان تست آماده شود. همچنین در صورت بروز مشکل برای خودروی یکی از اعضای خانواده، برای شما به صورت خودکار یک پیامک ارسال شود.

ورود اتومبیل‌های خودران در ابعاد گسترده، شاید بهترین و مهم‌ترین تاثیر گسترش اینترنت اشیا باشد. از آنجایی که در IOT اشیا با هم در ارتباط هستند، خودرو‌ها داده‌هایشان را به صورت آنی با هم به اشتراک گذاشته و به این وسیله، امکان بروز تصادف را به صفر می‌رسانند. این در حالی است که انسان‌ها در عین فراموش کار بودن و امکان از دست دادن تمرکز حین رانندگی، قادر به خواندن ذهن راننده‌های دیگر نبوده و نمی‌توانند به رفتار‌های ناگهانی آن‌ها واکنش مناسب نشان بدهند. در ارتباط بودن لحظه‌ای خودرو‌ها در سطح شهر، این محدودیت را از بین می‌برد.

اینترنت اشیا و پیشرفت کشورها در حوزه فناوری


چالش پیش روی اینترنت اشیا

یکی از اصلی‌ترین چایش‌های که همواره در مورد اینترنت اشیا مطرح می‌شود، بحث امنیت آن است از آنجایی که در این فناوری، دستگاه‌های زیادی از طریق اینترنت به‌هم متصل می‌شوند، هک‌شدن آن‌ها می‌تواند ضرر‌های جبران‌ناپذیری را نظیر لو رفتن اطلاعات حساس شخصی و اقتصادی، به‌همراه داشته باشد. اتصال گجت به گجت تا زمانی بسیار کارآمد و خوب است که فردی بدخواه، تصمیم نگیرد به وسیله وارد شدن به شبکه اشیای متصل به هم در یک محدوده خاص، به آن‌ها برای انجام اعمال ناصحیح، داده‌های نامناسب تزریق کند به همین دلیل ممکن است برخی کاربران، از ترس به خطر افتادن حریم خصوصی، به طور کامل قید اینترنت اشیا را بزنند اگر فردی به هاب یا اکسس پوینت (مرکزیت) شبکه دسترسی پیدا کند، در واقع به هست و نیست شما دسترسی پیدا کرده است.

اینترنت اشیا و پیشرفت کشورها در حوزه فناوری


اینترنت اشیا در ایران

مرکز تحقیقات مخابرات ایران (پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات) پروژه‌هایی را برای بررسی پیاده سازی فناوری اینترنت اشیا در ایران انجام داده است یکی از این پروژه‌ها با عنوان «تدوین کسب و کار اینترنت اشیا در کشور» (از تاریخ ۱۰ دی ۱۳۹۳ تا ۱۰ خرداد ۱۳۹۴)، انجام شده است. در این پروژه بر اساس تجربیات علمی و عملیاتی کشور‌های مختلف در حوزه‌های حاکمیت، کسب و کار، کاربرد‌ها و فناوری‌ها مطالعات اولیه صورت گرفت و نقشه راه ایران با هدف استفاده ایران از فناوری‌های نوین نظیر اینترنت اشیا برای افزایش رفاه اقتصادی، کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست برای رسیدن به چشم انداز اقتصادی ۱۴۰۴ تعیین شد.

البته فناوری اینترنت اشیا نقش بسیار مهمی در دنیای کارآفرینان بازی می‌کندکسب و کار‌های متعددی بر محور این فناوری راه‌اندازی شده‌اند، در حالی‌که این مفهوم و این فناوری در ابتدای راه خود قرار دارد و هر روز بیش از پیش تغییرات و تحولات جدیدی در آن رخ می‌دهد استفاده از این فناوری برای کارآفرینان و محققین خلاق ایرانی یک فرصت گران‌بها به شمار می‌رود که می‌تواند به بهبود فضای کسب و کار و اشتغال‌زایی در کشور کمک شایانی بکند.